แม่ฮ่องสอน -หมอกสามฤดู กองมูเสียดฟ้า ป่าเขียวขจี

หมอกสามฤดู กองมูเสียดฟ้า ป่าเขียวขจี 
ผู้คนดีประเพณีงาม ลือนามถิ่นบัวตอง

“แม่ฮ่องสอน” เลียบเรื่อยผ่านมา “เมืองสามหมอก” ดินแดนที่สีขาวของสายหมอก แต่งแต้มสีสันให้กับความเขียวขจีแห่งภูเขาป่าไม้ สร้างความงดงามไม่เว้นแต่ละวัน และเมื่อวันเวลาอันเป็นช่วงยามที่ดอกบัวตองบานสะพรั่ง ภูเขาสีเขียวที่ตั้งตระหง่านเรียงรายสลับซับซ้อน จะกลายเป็นสีเหลืองของบัวตอง ระบายความงดงามแห่งธรรมชาติจนเลื่องชื่อลือนามไปทั่ว จนเมื่อสายหมอกยามเช้าได้หมดไป จะพบกับเมืองเล็กๆ ที่ซุกซ่อนตัวอยู่ในขุนเขา อุดมไปด้วยทรัพย์แห่งศิลปะวัฒนธรรมของวิถีชีวิตชาวไทยภูเขา อันมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว กับเสน่ห์ของสถาปัตยกรรมพื้นบ้านที่หาดูได้ยากยิ่ง รอคอยให้ใครต่อใครมาพบ

แม่ฮองสอนเป็นจังหวัดชายแดน ซึ่งมีอาณาเขตติดต่อกับสหภาพพม่า ตั้งอยู่ทางด้านตะวันตกสุดของ

ภาคเหนือ อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ 942 กิโลเมตร มีเนื้อที่รวมทั้งสิ้นประมาณ 12,681 ตารางกิโลเมตร ปัจจุบันแบ่งการปกครองออกเป็น 6อำเภอ กับ 1กิ่งอำเภอ คือ อำเภอเมือง อำเภอแม่สะเรียง อำเภอขุนยวม อำเภอปาย อำเภอแม่ลาน้อย อำเภอสบเมย และกิ่งอำเภอปางมะผ้า อาณาเขตทิศเหนือ ติดต่อกับรัฐฉานแห่งสหภาพพม่า ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก ทิศตะวันออกติดต่อกับจังหวัดเชียงใหม่ ทิศตะวันตกติดต่อกับสหภาพพม่า

พื้นทีี่ส่วนใหญ่เป็นทิวเขาสูงสลับซับซ้อน มีป่าไม้้ตามธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ โดยมีพื้นที่ป่าไม้ที่ เป็นป่าสงวนแห่งชาติิ ประมาณ 6,976,650 ไร่ มีทิวเขาเรียงตามแนวทิศเหนือ - ใต้ ขนานกัน มีทิวเขาแดนลาวอยู่ทางตอนเหนือสุดของจังหวัด เป็นแนวแบ่งเขตแดนไทย กับสหภาพพม่า ทิวเขาถนนธงชัย   ซึ่งประกอบด้วยทิวเขาเรียงขนานกัน 3แนว คือทิวเขาถนนธงชัย ตะวันตก เป็นแนวเขตแดนไทยกับสหภาพพม่า ทิวเขาทิศตะวันออกของจังหวัด เป็นแนวแบ่งเขตระหว่างจังหวัดแม่ฮ่องสอนกับเชียงใหม่ ยอดเขาที่สูงที่สุดคือ ยอดเขาแม่ยะ อยู่บริเวณทิวเขา ถนนธงชัยตะวันออก ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัดในเขตอำเภอปาย ซึ่งสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 2005 เมตร ภูมิอากาศเป็นแบบร้อนชื้น ในฤดูร้อนจะมีอากาศร้อนจัด อากาศหนาวจัดในฤดูหนาว ฝนจะตกชุกในฤดูฝน นอกจากนี้ แม่ฮ่องสอนยังมีหมอกปกคลุมตลอดทั้งป จนได้ชื่อว่า "เมืองสามหมอก" เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศที่เป็นหุบเขาสูง มีพื้นที่อยู่บนที่สูงเหนือระดับน้ำทะเล ทำให้

มีอุณหภูมิสูงในตอนกลางวันเนื่องจากถูกแสงแดด ส่วนในตอนกลางคืนจะได้รับอิทธิพลจากลมภูเขา ทำให้อากาศเย็นลงอย่างรวดเร็ว  ซึ่งเมื่อความร้อนในตอนกลางวัน  ลอยตัวขึ้นปะทะกับความชื้นของอากาศ จึงทำให้เกิดหมอกปกคลุม และมีทิวทัศน์นสวยงามตามธรรมชาติของเทือกเขาสลับซับซ้อน และป่าไม้นานาพันธุ์ จนนักท่องเที่ยวเล่าขานกันอยู่เสมอว่าเปรียบเสมือนกับเป็นสวิสเซอร์แลนด์ของเมืองไทย

จังหวัดแม่ฮ่องสอนมีสถานที่ท่องเที่ยวอยู่มากมาย  ทั้งที่เป็นแหล่ง  ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และโบราณสถาน นอกจากนี้ ยังมีศิลปวัฒนธรรมประเพณี อันควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ เห็นได้จากบ้านเรือนที่อยู่อาศัย ซึ่งเป็นบ้านไม้ชั้นเดียว หรือสองชั้นแบบโบราณ เรียกว่า บ้านแบบไทยใหญ่ สร้างด้วยไม้มีใต้ถุนสูง หลังคามุงด้วยใบตองตึง มีการแต่งกายแบบพื้นเมือง ซึ่งเรียกกันว่า ชุดไต  คือผู้ชายนุ่งกางเกงคล้ายกางเกงจีน หรือกางเกงชาวเล สวมเสื้อคอกลมแขนยาวป้ายแบบจีน  ผู้หญิงนุ่งผ้าถุงยาว  สวมเสื้อทรงกระบอกตัวสั้นเพียงเอว  ชาวแม่ฮ่องสอนยังใช้ภาษาท้องถิ่น และรับประทานอาหารพื้นเมือง สิ่งเหล่านี้ นับว่าเป็นเสน่ห์ดึงดูดนักท่องเที่ยว ให้เดินทางมาเยี่ยมชมจังหวัดแม่ฮ่องสอน